Corticobasaal syndroom (CBS)
Corticobasaal syndroom (CBS) is een zeldzame hersenziekte die bewegingsstoornissen (meestal aan één kant van het lichaam), problemen in de taal en het denken veroorzaakt.
Wat is het?
Corticobasaal syndroom is een zeldzame hersenziekte. Hoe vaak de ziekte in Nederland voorkomt is niet goed bekend. Uit Amerika weten we dat de diagnose per jaar bij minder dan 1 per 100.000 personen wordt vastgesteld. De ziekte kan vanaf de leeftijd van 45 jaar beginnen. De gemiddelde leeftijd waarop de ziekte begint, is rond de 60 jaar.
Verschijnselen
- Stijve spieren en verminderde fijne motoriek (bijvoorbeeld moeite met knoopjes dichtdoen). Meestal begint dit in één arm en later ook in het been aan dezelfde kant van het lichaam. Ook kan het ‘alien hand’ fenomeen voorkomen, waarbij het lijkt of een arm een eigen wil heeft en uit zichzelf beweegt.
- Problemen met lopen, de balans (evenwicht) en vallen.
- Moeite met de taal en spraak. Mensen kunnen bijvoorbeeld niet op woorden kunnen komen. Het spreken kan moeizamer, langzamer en onduidelijker worden.
- Veranderingen in het gedrag, zoals minder initiatief nemen en ontremming. Iemand kan ook last hebben van somberheid.
- Moeite met slikken, waardoor mensen zich verslikken.
- Schokjes in de spieren.
Beloop
CBS is een progressieve ziekte. Dit betekent dat de schade in de hersenen langzaam groter wordt en de klachten erger worden. Hoe snel dit gaat, is niet goed te voorspellen. Er kunnen in de loop van de ziekte nieuwe klachten ontstaan en de bestaande klachten kunnen verergeren. Ook dit is niet te voorspellen. Mensen krijgen moeite met de balans, waardoor ze kunnen vallen en soms uiteindelijk helemaal niet meer kunnen lopen. Slikstoornissen kunnen erger worden, waardoor eten steeds lastiger wordt en voeding moet worden aangepast. De taal en het denken worden moeilijker, waardoor mensen steeds meer moeite krijgen met dagelijkse activiteiten en contacten. Er ontstaat dan dementie.
Behandeling
Tot op heden is er geen medicijn wat de afbraak van hersencellen kan tegengaan. Wel zijn er revalidatietechnieken om zo lang en zo goed mogelijk met de klachten om te gaan. Zo kan fysiotherapie helpen bij het bewegen, lopen en balans, logopedie bij het slikken en de spraak en taal, ergotherapie voor de dagelijkse activiteiten en aanpassingen in huis en kan een diëtist helpen om de voeding aan te passen.
Oorzaak en erfelijkheid
Gezonde mensen hebben in de hersenen een eiwit dat ‘tau’ heet en belangrijk is voor het normaal werken van de hersenen. Bij mensen met CBS stapelt dit tau-eiwit zich teveel op. Dit veroorzaakt schade aan de hersencellen, die uiteindelijk afsterven. Het is onduidelijk waarom dit zich precies gebeurt. CBS is niet erfelijk. Er zijn tot nu toe geen aanwijzingen dat bepaalde omgevingsfactoren of een eerdere levensstijl de ziekte veroorzaakt.
Meer informatie over CBS:
https://www.parkinson-verenigi...
https://www.psp.org/iwanttolea... (informatie in het Engels)