Multipele systeem atrofie (MSA)
Multipele systeem atrofie (MSA) is een zeldzame aandoening die de werking van meerdere systemen in de hersenen verstoort. Dit kan zorgen voor problemen bij het bewegen, de balans en coördinatie. Ook kunnen er problemen ontstaan van de bloeddruk, de werking van de blaas en darmen en seksuele functies.
Wat is het?
MSA is een zeldzame aandoening die bij 3 tot 4 per 100.000 mensen voorkomt. Het is een atypisch parkinsonisme, omdat naast de symptomen van de ziekte van Parkinson er ook symptomen zijn die niet bij de ziekte van Parkinson horen. Er zijn twee soorten MSA. Bij patiënten met traagheid, spierstijfheid of trillen (zoals bij de ziekte van Parkinson) wordt gesproken van MSA-P. Bij patiënten die vooral problemen met de balans en coördinatie hebben, wordt gesproken van MSA-C. Mannen en vrouwen krijgen het even vaak. De ziekte begint meestal tussen de 50 en 60 jaar.
Verschijnselen
- Traag bewegen, spierstijfheid en/of trillen.
- Problemen met de balans (evenwicht) en coördinatie.
- Een licht gevoel in het hoofd of duizeligheid bij opstaan.
- Plasproblemen en obstipatie (moeilijke stoelgang).
Beloop
MSA is een progressieve ziekte, zodat in de loop van de tijd de klachten steeds erger worden. Mensen kunnen problemen krijgen met de handvaardigheid, met het slikken van vast voedsel en dranken, met lopen en met de controle over urine en ontlasting. Later in de ziekte hebben MSA-patiënten een verhoogd risico op infecties (ontstekingen). Blaasproblemen kunnen leiden tot een blaasontsteking. Slikproblemen verhogen het risico op een longontsteking.
Behandeling
Er zijn nog geen behandelingen die MSA kunnen genezen of vertragen. Maar er zijn wel medicijnen en paramedische therapieën die zinvol kunnen zijn, zoals fysiotherapie, ergotherapie en logopedie.
- Parkinson-achtige symptomen zoals traagheid, stijfheid en trillen, kunnen verbeteren met medicijnen die bij de ziekte van Parkinson worden gebruikt, zoals Levodopa.
- Lage bloeddruk bij zitten of staan (orthostatische hypotensie) kan verminderen door het vermijden van factoren die de lage bloeddruk kunnen veroorzaken of verergeren. Voorbeelden hiervan zijn alcohol, uitdroging en hitte. Soms moeten medicijnen voor andere aandoeningen, zoals bloeddrukverlagers, aangepast worden. Artsen kunnen adviseren om meer water en zout in te nemen.
- Bij blaas- en darmproblemen kunnen medicijnen, regelmatige toiletgang, blaastraining en een katheter helpen.
- Speekselverlies kan behandeld worden met medicijnen, botulinetoxine injecties in de speekselklieren of bestraling van een speekselklier.
Oorzaak en erfelijkheid
Bij hersenonderzoek na overlijden wordt in verschillende soorten cellen een stapeling van het eiwit alfa-synucleïne gevonden. De oorzaak van deze eiwitstapeling is onbekend. Er zijn enkele families waarin meerdere familieleden MSA hebben, maar de ziekte wordt niet als erfelijk gezien.
Meer informatie over MSA:
https://www.parkinson-verenigi...
https://www.psp.org/iwanttolea... (Informatie in het Engels)