Door de tijd met Lize Jiskoot
Het Alzheimercentrum Erasmus MC bestaat 10 jaar. Daarom maken we één keer per maand een reis door de afgelopen jaren van ons centrum én nemen we een kijkje in de toekomst. Deze maand reizen we door de tijd met Lize Jiskoot.
Lize is GZ-psycholoog in opleiding tot klinisch neuropsycholoog. Daarnaast is ze postdoctoraal onderzoeker binnen het FTD-RisC onderzoek. Dit onderzoek leidt ze samen met Harro Seelaar. Dit betekent dat ze samen de belangrijke beslissingen nemen en de richting van het onderzoek bepalen.
Van stagiair tot klinisch neuropsycholoog in opleiding
Lize is 10 jaar geleden bij het Alzheimercentrum terechtgekomen via haar laatste onderzoeksstage. Na haar stage kon Lize meteen aan de slag als onderzoeker en als neuropsycholoog. Inmiddels is ze in opleiding tot klinisch neuropsycholoog.
"Ik kwam binnen als guppie en heb de mogelijkheid gekregen om mij door te ontwikkelen", vertelt Lize. "Hier heb ik zelf heel hard voor gewerkt, maar ik heb ook het geluk dat ik mensen om me heen heb die in mij geloven. Hierdoor heb ik eerst mijn promotie kunnen doen, de GZ-opleiding kunnen volgen en ben ik nu bezig met de opleiding tot klinisch neuropsycholoog."
Pionieren bij FTD-RisC
Lize heeft binnen de FTD-RisC studie voornamelijk veel onderzoek gedaan naar presymptomatische frontotemporale dementie (FTD). Ze heeft hierbij gekeken naar mensen die een specifiek gen dragen waardoor ze op een bepaald moment in hun leven FTD zullen ontwikkelen, maar nu nog geen klachten hebben. Tien jaar geleden stond dit nog in de kinderschoenen en was er heel weinig bekend over hoe die voorfase, de presymptomatische fase, er precies uit ziet. Hierdoor voelt het onderzoek doen voor Lize als pionieren omdat er heel veel dingen nog niet bekend waren en zijn. Door het onderzoek is er nu een beter beeld van deze fase. Zo zijn er afwijkingen te zien op een MRI-scan van de hersenen en zijn er veranderingen bij neuropsychologisch onderzoek.
Door deze resultaten kunnen we eerder de diagnose stellen en weten we welke markers we kunnen gebruiken bij medicijnonderzoeken. Het FTD-RisC onderzoek heeft hier de afgelopen jaren echt een belangrijke bijdrage aan geleverd. Het is heel leuk om met zo’n “pioniergroep” het verschil te maken.
“Het is heel leuk om met zo’n “pioniergroep” het verschil te maken binnen de FTD wereld.”
- LizeCombinatie patiëntenzorg en wetenschap
"Het leuke aan mijn baan is dat ik patiëntenzorg kan combineren met de wetenschap." Lize is nu in opleiding tot klinisch neuropsycholoog. Dat zijn zogenaamde scientist practitioners. Dit zijn mensen die in de klinische praktijk (patiëntenzorg) werken, maar ook bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek. En andersom ook weer ontwikkelingen uit het wetenschappelijk onderzoek betrekken in de klinische praktijk. Die wisselwerking binnen die functie is heel belangrijk. "Dat vind ik ook het leukste om te doen. Klinisch, toepasbaar en kwalitatief goed onderzoek dat relevant is voor de patiëntengroep."
Ontwikkelingen medicijnonderzoek
Voor de toekomst is Lize hoopvol. "De afgelopen jaren zijn de ontwikkelingen rondom medicijnonderzoek voor FTD ontzettend snel gegaan. Ik hoop dat we in de komende jaren echt stappen kunnen zetten om die onderzoeken verder uit te bouwen." Voor genetische vormen van FTD hoopt ze grote stappen te maken richting een behandeling waarmee we een ziekteproces afremmen of zelfs kunnen voorkomen.
Dr. Lize Jiskoot
GZ-psycholoog in opleiding tot klinisch neuropsycholoog & postdoc onderzoeker
Specialisme Neurologie, neurowetenschappen
Aandachtsgebied Neuropsychologie, cognitie, frontotemporale dementie (FTD), primair progressieve afasie (PPA), familiaire dementie
_______________________________________________________________________________
Opleiding en carrière » 2020-2023: Opleiding tot klinisch neuropsycholoog
» 2017-2019: Opleiding tot GZ-psycholoog
» 2014-2018: PhD, Erasmus Universiteit
» 2010-2012: Research MSc. Neurosciences (magna cum laude), Vrije Universiteit
» 2008-2010: MSc. Clinical Neuropsychology (cum laude), Universiteit Leiden
_______________________________________________________________________________
Onderwijsactiviteiten » 2019-heden: Docent keuzeonderwijs GZ-opleiding
» 2017-2022: Co-supervisor PhD student
» Supervisor klinische stage >50 masterstudenten Clinical Neuropsychology
» Supervisor >30 scriptiestudenten Clinical Neuropsychology
» 2012-heden: Onderwijs arts-assistenten Erasmus MC
_______________________________________________________________________________
Nevenfuncties » 2020-heden: Redacteur Tijdschrift voor Neuropsychologie
» 2017-heden: Honorary Research Associate, Dementia Research Centre, University College London
» 2016-heden: Lid FTD Expertgroep
_______________________________________________________________________________
Onderzoeksprojecten » Frontotemporale Dementie Risico Cohort (FTD-RisC)
» Genetic Frontotemporal Dementia Initiative (GENFI)
_______________________________________________________________________________
Subsidies/awards » Nederlandse Vereniging voor Neuropsycholgie (NVN) dissertatieprijs 2019
Over mij
Ik werk in een gecombineerde functie als klinisch neuropsycholoog in opleiding en postdoctoraal onderzoeker bij het Alzheimercentrum en FTD Expertisecentrum van het Erasmus MC. Mijn promotieonderzoek was gericht op het vinden van MRI en neuropsychologische biomarkers in de presymptomatische fase van familiaire FTD. In mijn postdoc zet ik deze lijn voort, waarbij ik me vooral focus op de ontwikkeling en validatie van innovatieve biomarkers gevoelig voor de eerste cognitieve veranderingen bij FTD. Sinds 2020 ben ik hoofdonderzoeker bij het FTD Risico Cohort (FTD-RisC) en Genetic FTD Initiative (GENFI).
Uitgelichte publicaties
✔ Jiskoot, L.C. & Papma, J.M. (2021). Als woorden je in de steek laten. Primair progressieve afasie: dementie met (bijna) alleen taalproblemen. Denkbeeld, 33, 34-37.
✔ Jiskoot, L.C., et al. (2020). Primair progressieve afasie: klinische praktijk, knelpunten in de diagnostiek en behandeling, en suggesties voor verbetering en toekomstig wetenschappelijk onderzoek. Tijdschrift voor Neuropsychologie, 15(1), 19-36.
✔ Van den Berg, E., ..., Jiskoot, L.C. (2020). Diagnostische dilemma’s in de neuropsychologische diagnostiek bij gedragsvariant frontotemporale dementie. Tijdschrift voor Neuropsychologie, 15(1), 1-18.
✔ Van den Berg, E., ..., Jiskoot, L.C. (2018). Sociale cognitie bij gedragsvariant frontotemporale dementie: een meta-analyse. Tijdschrift voor Neuropsychologie, 13(2), 81-99.
Lees hier alle publicaties van Lize